وقتی حرف از شیرینی های معروف شهر تبریز میشود، اولین چیزی که به ذهنمان می‌رسد، قرابیه است. و شاید اگر  به این شهر زیبا سفر نکنیم، هرگز درباره سایر سوغاتی‌های آن نیز چیزی ندانیم.

به همین دلیل امروز می‌خواهیم با همدیگر به شهر تبریز در دل استان آذربایجان شرقی ، سفر کنیم و یک به یک طعم شیرین سوغاتی‌های این شهر را بچشیم.

معروف‌ترین  شیرینی‌های سنتی تبریز کدامند؟

شیرینی اریس

اریس، ریس یا سۆت شیرنی‌سی یکی از شیرینی‌های محلی تبریز است.  این شیرینی از شیر، شکر، وانیل، پسته و کاکائو  تهیه می‌شود. و مدلهای مختلف آن به صورت کاکائویی، تسبیحی، ترد و شیری می‌باشد. بجز اریس تسبیحی(شکلات تسبیحی)، بقیه مدلهای این شیرینی خوشمزه به دو صورت ساده و پسته‌ای تهیه می‌شوند.

این شیرینی  یکی از معروف‌ترین سوغاتی‌های شهر تبریز است و حمل و ارسال آن  نیز خیلی راحت است.

راحت‌الحلقوم

 راحت‌الحلقوم یا لُقوم یا لُکوم یکی از انواع شیرینیها است که به‌صورت ساده، مغزدار و در رنگ‌ها و طعم‌های مختلف تولید می‌شود.

منشاء راحت‌الحلقوم به طور دقیق مشخص نیست، اما طبق تحقیقاتی که انجام شده، این شیرینی در اواخر قرن هجدهم در ترکیه یا ایران تولید شده است.راحت‌الحلقوم از نشاسته تهیه می‌شود.

رشته‌ختایی

 باقلوا کادایف یا رشته ختایی از شیرینی‌های ترک معروف شهر تبریز است که در ماه  رمضان  متقاضیان بیشتری دارد. این دسر مانند باقلوا طرفدارن زیادی دارد که از رشته، گردو، پسته، کره، پودر قند، دارچین، زنجبیل، پودر گل محمدی و گلاب تهیه می‌شود.

قرابیه

 قرابیه (یا قُرَبی یَه) (به ترکی آذربایجانی: Qurabiyə) نوعی  دیگر از شیرینی‌های‌ سنتی آذربایجان شرقی است که شبیه به کلوچه است. این نوع شیرینی علاوه بر تبریز در سایر شهرهای  ایران از جمله اردبیل، زنجان، قزوین، ارومیه و مراغه و همچنین در کشورهای جمهوری آذربایجان، ترکیه و یونان پخته می‌شود.

این شیرینی را با بادام که عمده محتویات آن است به همراه شکر و سفیده تخم مرغ و پسته درست می‌کنند. در قرابیهٔ پسته‌ای در تزیین روی شیرینی به جای بادام،  از مغز پسته استفاده می‌کنند. نوع دیگری از قرابیه بنام قرابیه نارگیلی نیز وجود دارد که در تهیه آن به جای بادام از پودر نارگیل استفاده می‌شود.

لوز

لوز نوعی شیرینی سنتی است  که خود انواع مختلف دارد: لوز بادام، لوز زعفرانی، لوز گردو و عسل، لوز شیرازی، لوز عسل،لوز پسته و لوز نارگیل.

در تبریز بیشتر لوز زعفرانی پخته می‌شود و در واقع از شیرینی‌های مجلسی و پرطرفدار آذربایجان شرقی است. عمده مواد استفاده شده در این نوع شیرینی، بادام و زعفران است که ترکیب این دو، طعم دلچسبی به آن می‌دهد.

نوقا

 نوقا یکی دیگر از شیرینی‌های سنتی شهر تبریز است که  از عسل یا شکر، سفیده تخم مرغ، آجیل و گاهی تکه‌های میوه  تهیه می‌شود.. واژه نوقا از کلمه «pan nogat» در زبان اکسیتان گرفته شده و به نظر می‌رسد ریشه آن از کلمه لاتین «panis nucatus» به معنی «نان آجیلی»  باشد.

سه گونه نوقا وجود دارد که یک گونه آن یعنی نوقای سفید («mandorlato» یا «torrone» در ایتالیا) با سفیده زده شده، تخم مرغ و عسل درست می‌شود که در شهر کرمونا ایتالیا در اوایل سده پانزدهم بوجود آمده‌است.

نوقا (لوکا) در شهر تبریز در انواع گوناگون ساده، گردویی، وانیلی، پسته‌ای، آجیلی و شکلاتی تهیه می‌شود و «نوقای گردویی» متداول‌ترین نوع نوقای تبریز محسوب می‌گردد.

نوقا (لوکا) از جایگاه مخصوصی در بین مردم تبریز برخوردار است و در جشن‌ها و اعیاد مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. طعم مناسب، ماندگاری بالا و قیمت پایین از دلایل استقبال از این شیرینی در شهر تبریز، و جزء سوغاتی‌های پرطرفدار  است.

شیرینی پیچ انگشتی یا پفک گردویی تبریز

از شیرینی‌های سنتی قدیمی تبریز است و معمولاً در ایام نوروز پخته می‌شود.

پیچ‌انگشتی یا پفک گردویی بدون آرد تهیه می‌شود و مواد اصلی آن شامل پودر قند، زرده تخم‌مرغ و گردو است.

شیرینی پفکی گردویی قنادی رضا

شیرینی کنجدی یا سوهان کنجدی

این شیرینی در رده شیرینی‌های مغذی قرار دارد و همانطور که از نامش مشخص است، مواد اصلی تشکیل‌دهنده آن کنجد است. سایر موادی که در این شیرینی استفاده می‌شود،  سفیده تخم‌مرغ، شکر قهوه‌ای و وانیل است. البته این شیرینی به روش‌های مختلف در خانه‌ها درست می‌شود و یک نوع دیگر آن با ترکیب ارده، پودرشکر، آرد، روغن مایع، کنجد، خرما و گردو پخته می‌شود.

سوهان کنجدی کره‌ای قنادی رضا

باقلوای تبریز

و اما رسیدیم به خوشمزه‌ترین شیرینی تبریز، باقوا.

هر چند باقلوا در شهرها و کشورهای مختلف با یک اسم مشابه اما با طعم‌ها و شکل‌های متفاوت تهیه می‌شود؛ اما از آن دسته شیرینی‌هایی است که در هر منطقه‌ای رکورددار می‌شود و طرفداران خاص خودش را دارد. مثلاً باقلوای عربی، باقلوا استانبولی(باقلوا ترکی)، باقلوای یزد، باقلوای قزوین و باقلوای تبریز؛ هر کدام به عنوان مهمترین و محبوب‌ترین سوغاتی‌های این مناطق شناخته می‌شوند و اگر از مردم هر کدام از این شهرها بپرسید که “آیا باقلوا را دوست دارند یا نه؟” به سختی پاسخ منفی دریافت خواهید کرد و یا کسی را خواهید یافت که باقلوای شهری دیگر را به شهر خود ترجیح دهد.

باقلوا در تبریز شباهت زیادی به باقلوا ترکی دارد و به شکل‌های مختلفی مانند لوزی، مربع و لوله‌ای تهیه می‌شود.

مواد میانی و تزئین این نوع باقلوا که  میزان استفاده از آنها در مزه و کیفیت آن تاثیر بسزایی دارد، گردو و یا پسته است. برای شیرینی کردن باقلوا نیز از مخلوط آب و شکر و گلاب استفاده می‌شود که گاهی برای طعم بهتر به آن شیرعسلی نیز اضافه می‌کنند.

باقلوای قزوین قنادی رضا

راستی، به نظر شما هم باقلوا خوشمزه‌ترین شیرینی تبریز است؟ آنهایی که نظرشان مثبت نیست، بنویسید که شیرینی محبوب تبریزی شما کدامیک است؟